P2 bab 3
TEMA 3
|
Jelaskan dasar Tanzimat (gerakan pembaharuan) yang dilaksanakan
oleh Kerajaan Turki Uthmaniyah antara tahun 1839 hingga 1876.
|
a)
Pengenalan
-
Tanzimat dari segi sejarah bermaksud pembaharuan atau reformasi yang berlaku
dalam kerajaan Turki Utmaniyah secara evolusi dari tahun 1839 hingga 1876.-
Tujuan Tanzimat diperkenalkan adalah untuk mengembalikan kegemilangan kerajaan
Turki Uthmaniyah dengan mengatasi kelemahan sistem pemerintahan dan
pentadbiran. Tanzimat memberi fokus kepada masalah rakyat yang beragama
Kristian supaya mereka tidak mencari naungan dan perlindungan daripada negara
atau kuasa luar.- Tekanan daripada kuasa luar yang berterusan, terutama dari
Britain, merupakan antara faktor utama pelaksanaan Tanzimat.- Terdapat pelbagai
dasar Tanzimat yang telah dilaksanakan oleh kerajaan Turki Uthmaniyah dari
tahun 1839 hingga 1876
ISI
1: Jenis Dasar
Dasar
Tanzimat dalam kerajaan Utmaniyah bermula dengan penggubalan piagam Hatt-i
Syarif Gulhane pada tahun 1839 dan diteruskan dengan Piagam Hatt-i Humayun pada
tahun 1856.Piagam Hatt-I Syarif Gulhane bersifat sekular, iaitu menyeru kepada
reformasi yang melibatkan perubahan terhadap institusi masyarakat, namun
syariat Islam masih menjadi undang-undang kerajaan tersebut.
Piagam
Hatt-I Syarif Gulhane menjanjikan keselamatan nyawa, maruah, dan harta benda
kepada semua rakyat tanpa mengira agama, di samping menjamin persamaan hak dan
perbicaraan yang adil, teluas dan terbuka Piagam Hatt-i Humayun mengesahkan
semua janji yang termaktub dalam piagam Hatt-i Syarif Gulhane sebaliknya semua
aspek yang berkaitan dengan syariat Islam digugurkan sama sekali
Hal
ini menggambarkan pengaruh sekular kian menular dalam kerajaan Turki
Uthmaniyah.
ISI
2: (Dalam bidang pentadbiran)
Melalui
dasar ni pembaharuan telah dilakukan dalam pentadbiran Kerajaan Turki
Uthmaniyah Pentadbiran yang dirangka bermodelkan pentadbiran Barat (Perancis)
bertunjangkan sistem demokrasi.Pentadbiran pusat dikemaskini dengan membentuk
beberapa kementerian .Antaranya ialah Kementerian Kerja Raya, Kementerian
Pelajaran (1857) dan Kementerian Polis (1870). Majlis Diraja diberi jenama
baru, iaitu Majlis Tanzimat yang berperanan merangka segala pembaharuan serta
mengelakkan amalan rasuah dalam kalangan pentadbir kerajaan.
Ahli-ahli
yang dipilih mempunyai pendidikan Barat dan perbincangan kerap diadakan untuk
mewujudkan amalan demokrasi. Majlis
Tanzimat ini juga berperanan menasihati sultan dalam pentadbiran.
Pada
hakikatnya, didapati sultan hanya mengikut telunjuk golongan Pasha dan tidak
mempunyai kuasa untuk menentukan dasar negara. Malahan, kuasa-kuasa gabenor
wilayah juga turut dikurangkan.
ISI
3: (Bidang pendidikan).
Seterusnya
dalam proses tanzimat dalam kerajaan Turki Uthmaniyah pada abad ke-19, turut
melibatkan bidang pendidikan.Sistem pendidikan yang dirangka mengikut aliran
akademik yang terpisah dengan keagamaan. Institusi pendidikan yang ditubuhkan
bermula dari sekolah rendah sehingga ke peringkat universiti. Kurikulum ala
Barat yang diperkenalkan merangkumi mata pelajaran berasakan ilmu aqliah yang
diletakkan di bawah selenggaraan Akademi Pelajaran. Pendidikan sekular hanya
memberi tumpuan kepada karya sastera dan membawa kepada perkembangan dalam
arena persuratan dan terjemahan daripada fiksyen Barat.Sekolah profesional dan
tentera diberikan keutamaan menyebabkan sistem madrasah semakin ketinggalan.
Akibat daripada penekanan terhadap mata pelajaran sekular, pengetahuan para
pelajar Muslim tentang agama Islam kian berkurangan hingga menyebabkan
kehilangan identiti dalam kalangan mereka.
Kesannya,
negara Barat telah mengambil peluang untuk menyerapkan pendidikan mereka, maka
hasilnya telah menggalakkkan penerapan idea nasionalisme, kapitalisme dan
imperialisme terhadap masyarakat Turki sehingga lahirnya sentimen perkauman dan
telah menjatuhkan kerajaan Islam tersebut.
ISI
4: Perundangan dan kehakiman
Di
samping itu, tanzimat turut melibatkan bidang perundangan dan kehakiman dalam
kerajaan Turki Uthmaniyah.Beberapa peraturan digubal tanpa penglibatan para
ulama. Sedikit demi sedikit peranan mereka mula diketepikan dalam bidang
perundangan dan kehakiman Peraturan berhubung jenayah, tanah, perniagaan dan
pelayaran diubah suai berdasarkan undang-undang Perancis. Institusi mahkamah
turut mengalami perubahan. Mahkamah sekular didirikan bagi mengendalikan
undang-undang baharu.
Pada
tahun 1847,mahkamah campuran didirikan bagi mengendalikan kes jenayah dan sivil
dengan dihakimi sama ada oleh hakim berbangsa Eropah atau yang beragama Islam.
Hal ini merupakan petanda masyarakat Turki lebih memeandang dunia dan
mengetepikan undang-undang Islam yang mendorong kejatuhan kerajaan Islam
tersebut.
ISI
5: Bidang ketenteraan
Bidang
ketenteraan turut terlibat dalam pelaksanaan tanzimat oleh Kerajaan Turki
Uthmaniyah pada abad ke-19. Latihan dikendalikan mengikut model Barat, Sultan
Mahmud II memodenkan ketenteraan kerajaan Uthmaniyah dengan menghapuskan
tentera janissari dan digantikan dengan tentera nizam-I Cedid Janissari tidak
lagi menjadi pasukan elit yang padu dan memberi kesetiaan kepada sultan tetapi
memupuk minat dan tanggungjawab luaran mereka. Malah individu yang mempunyai
hubungan keluarga serta rapat dengan istana dan penghuni bandar diberikan
peluang berkhidmat dalam tentera darat dan laut.
Maka
tidak hairanlah tanzimat dalam bidang ketenteraan ini telah mengakibatkan
muncul pegawai-pegawai muda yang memainkan peranan penting melancarkan gerakan
merampas kuasa dengan menggulingkan institusi kesultanan.
ISI
6: Bidang komunikasi
Dasar
tanzimat ini juga melibatkan bidang komunikasi dalam kerajaan Turki Uthmaniyah.
Media massa dimanfaatkan untuk mempopularkan idea-idea baharu dari Barat
Karya–karya berbentuk puisi, novel dan cerpen berorientasikan Barat diutamakan
sebaliknya nilai-nilai keislaman diketapikan.Karya-karya yang dipopularkan menyentuh
isu raja berperlembagaan sedangkan ketaatan beragama tidak pernah disentuh. Kemudahan
infrastrutur juga disediakan tetapi kemajuannya tidak seimbang.
Jadi
hal ini telah menimbulkan ketidakpuasan hati rakyat Turki dan telah
mengakibatkan berlakunya tentangan rakyat terhadap pemerintahan sultan.
ISI
7 : Bidang ekonomi
Tanzimat
juga melibatkan pemulihan semula ekonomi di Turk itetapi lebih kepada
kebaratan. Hal ini telah memberi tekanan kepada kerajaan Turki Uthmaniyah untuk
melakukan pelbagai perubahan. Kuasa barat merancang agar kerajaan Turki
Uthmaniyah meminjam wang atau modal yang menyebabkan kerajaan ini terpaksa
berhutang dengan pemodal-pemodal asing. Malah kerajaan Turki terpaksa
bergantung kepada Barat bagi mendapatkan bekalan makanan, peralatan dan modal
bagi perbelanjaan pembangunannya.
Misalnya,
Sultan Mahmud (1808-1839) mengagumi kemajuan Eropah. Baginda telah melaksanakan
projek jaringan kereta api Oreint Railway dan pembinaan Istana Dolmabahce yang
megah menggantikan istana Topkapi. Dalam pembangunan ekonomi sultan juga telah
membuat pinjaman yang banyak dengan bank Eropah sehingga muflis. (Sultan
Abd.Aziz -1875)
Akibat
daripada pembaharuan ekonomi yang tidak terancang dan hanya mengikut telunjuk
kuasa Barat maka kewangan Uthmaniyah telah dikawal oleh pemilik bank Eropah.
KESIMPULAN
Kesimpulannya,Tanzimat
yang berlaku pada tahun 1839 hingga 1876 dalam kerajaan Turki Uthmaniyah
walaupun dirancang untuk memodenkan kerajaan tersebut namun menimbulkan impak
negatif disebabkan pembaharuan yang dilaksanakan lebih condong ke arah
pemupukan sekularisme, sedangkan Islam mula diketepikan sedikit demi sedikit. Situasi
ini akhirnya membawa kegoyahan dan kejatuhan kerajaan ini ke tangan individu
yang berfikiran secular Pembaharuan ini meninggalkan kesan mendalam kepada
masyarakat Turki dan umat Islam khasnya kerana perkembangan sekularisme telah
mengambil alih pemerintahan Islam di dunia hingga ke hari ini.
BINCANGKAN REKASI MASYARAKAT TEMPATAN MESIR TERHADAP
KUASA BARAT PADA ABAD KE-19 DAN ABAD KE-20.
Abad ke-18M,
Mesir sebahagian wilayah empayar Uthmaniyyah. Sepanjang abad ke-17 dan ke-18M,
Mesir mengalami beberapa konflik politik akibat perebutan kuasa antara
pemerintah tempatan.
Penaklukan Perancis ke atas Mesir 1798 - 1801M meninggalkan kesan mendalam
dalam bidang ekonomi, politik, sosial dan pemikiran rakyat Mesir. Penaklukan
ini merupakan peristiwa penting yang mengubah landskap sosiopolitik Mesir.
Konsep modenisme dan sekularisme meresap ke dalam pemikiran rakyat.
Zaman pemerintahan Muhammad Ali Pasha di Mesir. Gerakan memisahkan Mesir dari
Turki Uthmaniyyah. Meletus dua siri peperangan Mesir – Turki pada 1832 – 1833M
dan 1839 – 1840M. Mesir mencapai kemenangan hasil bantuan Perancis.
1.
Penaklukan British ke atas Mesir pada 1882 – 1918M
Sebelumnya, berlaku perjanjian memorandum Mesir dengan British pada 1840M
melalui Konvensi Alexandria. Perjanjian ini menyebabkan Mesir secara
perlahan-lahan terpaksa menerima kehadiran British. Konsesi pembinaan Terusan
Suez yang diberikan kepada Perancis pada 1857M menambahkan curiga British
terhadap Perancis dan Mesir. Kemerosotan ekonomi mendorong Mesir menjual saham
Terusan Suez kepada British. Sejak itu, British mulai mencampuri politik dan
ekonomi serta hal ehwal Mesir. British terus melaksanakan misi ketenteraan di
Mesir hingga berjaya menguasai Kaherah pada 1882. Bermula penjajahan British di
Mesir. Pentadbiran ekonomi yang teruk, sikap tamak pemerintah yang menaikkan
cukai sesuaka hati, dasar menjadikan tanah milik negara dan kerahan tenaga
menyebabkan rakyat Mesir menderita. Golongan ulama memimpin gerakan rakyat
menentang kezaliman kerajaan.
2.
Perjuangan kebebasan Mesir
Penaklukan Perancis ke atas Mesir mencetuskan beberapa pemberontakan rakyat
yang mewujudkan situasi politik yang tidak stabil. Antaranya, pemberontakan
pimpinan Syeikh Muhammad Sadat ekoran Majilis Syura Al-Azhar membuat keputusan
melancarkan jihad.
3.
Faktor agama merupakan faktor utama kebangkitan menentang Perancis
Muncul
Gerakan Islah oleh tokoh-tokoh pemikir Islam seperti Sayyid Jamaluddin
Al-Afghani dan Muhammad Abduh. Gerakan Islah ini berhadapan dengan arus
sekularisasi Barat. Muncul gerakan dakwah di Mesir seperti al-Ikhwan
al-Muslimin yang lebih tersusun.
4.
Gerakan Arabi Pasha 1881 – 1882M
Gerakan
menuntut kemerdekaan Mesir. Dikenali sebagai Pemberontakan Urabi. Gerakan ini
menjadi tonggak kepada semangat nasionalisme Mesir. Awal perjuangan, gerakan
ini adalah sebuah gerakan anti orang asing (Perancis, British dan Turki). Namun,
akhirnya gerakan ini menuntut perubahan dalam pentadbiran dan pemerintahan.
British menyerang Arabi Pasha kerana ia mengancam kedudukan British di Mesir
dan berjaya mengalahkan Arabi Pasha.
5.
Gerakan Islah / Gerakan Pemulihan Islam yang dipelopori oleh Jamaluddin
al-Afghani dan Muhammad Abduh
Ciri-ciri
utama gerakan ini termasuk gagasan al-Jamiah al-Islamiah (Pan Islamisme)
dan perjuangan kemerdekaan. Kesemua idea dan program islah dilaksanakan melalui
pelbagai kaedah termasuk melalui proses pengajaran, pidato dan media massa
(majalah dan akhbar) serta katya-karya ilmiah. Islah juga dilakukan melalui
jawatan-jawatan yang disandang. Kempen-kempen yang dijalankan oleh tokoh-tokoh
ini membangkitkan semangat perasaan anti-penjajah.
6.
Revolusi 1919M
Tamatnya
Perang Dunia Pertama memperlihatkan semangat nasionalisme rakyat Mesir terus
berkobar. Muncul Parti Wafd 1919 pimpinan Saad Zaghlul Pasha yang berjuang
menuntut kemerdekaan penuh. Penangkapan Saad Zaghlul membangkitkan revolusi
besar menentang British di seluruh Mesir. Akhirnya British terpaksa
mengeluarkan Deklarasi Unilateral 1922 yang memberi kemerdekaan separa penuh
Mesir. Golongan nasionalis tetap menentang deklarasi ini kerana menuntut
kemerdekaan penuh. 1932 Mesir memperoleh kemerdekaan penuh. Kekuasaan British
berjaya diruntuhkan sepenuhnya pada 1952M. Mesir menjadi sebuah republik.
7.
Gerakan Islah Ikhwanul Muslimin
Sebahagian
senario politik Mesir hasil daripada reaksi rakyat tempatan terhadap penjajahan
Barat serta kejatuhan khalifah Uthmaniyyah di Turki. Dipelopori dan ditubuhkan
oleh Hassan al-Banna pada 1928. Matlamat awal untuk menggulingkan penguasaan
British di Mesir dan menyelamatkan rakyat daripada pengaruh pemikiran Barat.
Menerbitkan majalah al-Manar untuk menyampaikan idea perjuangan. Peringkat awal
menumpukan kepada isu-isu keagamaan, pendidikan dan khidmat kepada masyarakat.
Peringkat seterusnya perjuangan politik dengan menganjurkan protes kepada
kerajaan Mesir bagi menentang kezaliman dan idea-idea sekular kerajaan yang
boleh melemahkan pengaruh Islam dan meruntuhkan nilai moral tradisional.
Perjuangan Ikhwanul Muslimin amat tersusun dan konsisten meskipun ramai ahlinya
dipenjara dan dibunuh. Pada 1946 – 1948M, gerakan Ikhwanul Muslimin
mengisytiharkan perang terhadap British. Gerakan ini diharamkan oleh kerajaan
Mesir atas tuduhan merancang pemberontakan manjatuhkan kerajaan.
Kesimpulan
Penduduk
tempatan Mesir berjaya mempertahankan kedaulatan Mesir. Reaksi masyarakat yang
disemarakkan oleh penindasan dan penguasaan British akhirnya membawa kepada
kemerdekaan Mesir dan pembebasan ekonomi daripada eksploitasi British.
HURAIKAN
PENGARUH BAHASA DAN KESUSASTERAAN DALAM GERAKAN NASIONALISME DI MESIR PADA ABAD
KE-20M.
Gerakan
nasionalisme di Mesir mencapai kemuncaknya ketika dijajah oleh Perancis dan
diikuti oleh British. Punca kebangkitan gerakan nasionalisme disebabkan
ancaman atau penguasaan terhadap ekonomi dan politik oleh kuasa-kuasa Barat
tersebut.
Terdapat beberapa faktor yang membawa kemunculan gerakan nasionalisme di Mesir.
Antaranya pengaruh bahasa dan kesusasteraan yang dikaitkan dengan kemunculan
penulis yang menghasilkan karya tertentu bagi mengkritik pihak penjajah.
Isi
Kebangkitan
gerakan nasionalisme di Mesir dikaitkan dengan perkembangan institusi
pendidikan yang melahirkan ramai penulis seperti Taha Husayn dan Najib
al-Kilani.
Penulis-penulis
tersebut menghasilkan karya berbentuk novel, cerpen, esei dan artikel bertujuan
untuk memupuk semangat kebangsaan dalam kalangan penduduk Mesir khususnya pada
abad ke-20.
Taha Husayn
telah menghasilkan karya-karya yang pelbagai bentuk meliputi bidang pengajian
Arab, kebudayaan, kesusasteraan Islam, dan fiksyen. Karya-karya beliau
memuatkan kritikan tentang masalah kemiskinan dan kejahilan. Antaranya Wednesday
Talk, A Man of Letters dan An Egyptian Childhood. Karya-karya
yang berbaur politik tersebut ditujukan kepada imperialis khasnya British.
Bagi
meningkatkan taraf hidup penduduk, beliau menyarankan agar pendidikan percuma
diperkenalkan. Hal ini kerana pendidikan mampu melahirkan golongan cerdik
pandai yang mampu mengubah masyarakat di Mesir.
Najib
al-Kilani pula merupakan seorang penulis yang aktif menulis dalam pelbagai
genre. Beliau menulis novel, buku, cerpen dan karya berbentuk kritikan.
Umpamanya, pembelaan terhadap kaum yang lemah dan teraniaya serta menentang
kezaliman dan kebatilan. Beliau juga berusaha menonjolkan peranan golongan
ulama dan ilmuwan dalam karya-karyanya.
Antara
karya yang dihasilkan oleh Najib al-Kilani ialah al-Tariq al-Tawil, Dumu’
al-Amir, ‘Umar Yazhar fi al-Quds, al-Islamiyyah wa al-Mazahib
al-Adabiyyah dan ‘Ala Aswar Dimashq.
Idea-ideanya
yang membangkitkan semangat nasionalisme telah menyebabkan beliau beberapa kali
diseret ke penjara. Namun, tindakan itu bukan halangan baginya untuk
menghasilkan karya.
Kehebatan
karya yang dihasilkan oleh Najib al-Kilani terserlah apabila buku-buku tulisan
beliau diterjemahkan dalam pelbagai bahasa seperti Indonesia, Inggeris, Jerman,
Perancis dan Urdu yang pastinya akan membawa kepada penularan idea-ideanya ke
seluruh ceruk rantau.
Kesimpulan
Kemunculan
penulisan berbentuk kreatif dan ilmiah yang dicetuskan oleh penulis-penulis
seperti Taha Husayn dan Najib al-Kilani sesungguhnya menjadi inspirasi kepada
kebangkitan golongan nasionalis di Mesir.
Kaedah
tersebut merupakan suatu cara “lembut” yang digunakan oleh barisan pejuang
nasionalis bagi menentang British dan sekutu-sekutunya dengan harapan
kemerdekaan akan diperoleh kelak.
BINCANGKAN
ISU AGAMA BOLEH MEMBAWA KEPADA GERAKAN NASIONALISME DI SYRIA PADA ABAD KE-20M.
Kejatuhan
empayar Turki Uthmaniyyah selepas tamatnya Perang Dunia Pertama pada tahun 1918
menyaksikan pengambilalihan negara-negara Arab yang dinaungi oleh Turki
Uthmaniyyah kepada kuasa Barat. Bagi Syria, Perancis telah diberi mandat untuk
menjaga hal ehwal negara dan menjajah selama tujuh tahun. Perancis telah
menganjurkan pilihan raya di Syria yang dimenangi oleh Parti Blok Nasional pada
tahun 1927. Namun, kemerdekaan yang dinikmati ini bukanlah kemerdekaan penuh.
Hal ini menyebabkan pemikir Islam yang dipengaruhi oleh faktor keagamaan mula
timbul kesedaran golongan nasionalis serta dipengaruhi oleh faktor-faktor lain
yang telah membawa kepada gerakan nasionalisme di Syria pada abad ke-20.
Pengaruh agama telah membawa kepada keinginan untuk
menyatukan kesemua negara dan bangsa Arab sehingga mewujudkan
penggerak-penggerak nasionalis di Syria. Hal ini disebabkan oleh kedudukan
Palestin yang bersempadan di bahagian Barat Daya Syria hingga menyebabkan
penduduk Syria sangat mengambil berat perihal saudara Islam mereka di Palestin.
Ditambah pula dengan gerakan Yahudi yang ingin menempatkan penduduk mereka di
kawasan orang Palestin berikutan pemerintahan Turki yang dikuasai oleh golongan
Turki Muda telah dipengaruhi oleh pertubuhan al-Ittihad wa al-Taraqqi yang
didalangi oleh orang Yahudi. Situasi ini telah menyemarakkan lagi semangat
penduduk tempatan di Syria menentang penjajah sehingga tertubuhnya Jama’iyyah
al-Tamaddun al-Islami yang bertujuan menyebarkan pengetahuan Islam kepada
masyarakat Syria. Gerakan ini juga kemudiannya mengasaskan al-Rubitah
al-Ikhwaniyyah li Mus’adah Fuqara al-Tullab dan membantu serta memberi sokongan
kepada Intifadah Palestin pada tahun 1936.
Selain daripada pengaruh agama, gerakan nasionalisme di Syria juga dicetuskan
oleh peranan bahasa dan kesusasteraan. Pengaruh ini adalah disebabkan oleh
dasar Perancis yang cuba menonjolkan bahawa mereka merupakan kuasa yang
memperjuangkan hak dan kepentingan golongan minoriti. Oleh itu, Perancis telah
memperjuangkan bahasa golongan minoriti melalui pengamalan pemerintahan dasar
pecah dan perintah di Syria. Kesannya, golongan minoriti ini telah
memperjuangkan bahasa Arab agar diiktiraf oleh bangsa Kurdi yang menginginkan
bahasa mereka diiktiraf sebagai bahasa rasmi di kawasan yang didiami oleh puak
Kurdi. Perkara yang sama turut berlaku di Alexandretta apabila penduduk kawasan
tersebut yang majoritinya berbangsa Turki dan diberi pengecualian untuk
menggunakan bahasa Turki.
Pengaruh kewartawanan juga mempengaruhi gerakan nasionalisme di Syria.
Penerbitan majalah Al-Manar yang dipelopori oleh Rashid Rida secara bulanan
yang banyak membahaskan idealisme pembaharuan dan tajdid di Kaherah. Majalah
ini juga mengungkapkan tradisi pemikiran yang segar berasaskan idea-idea
pembaharuan yang dipelopori oleh Jamaluddin al-Afghani dan Muhammad Abduh dalam
al-‘Urwa al-Wuthqa. Fokusnya ke arah pembaharuan dan dakwah Islamiah serta
menggerakkan perbincangan tentang dakwah, idealisme dan islah, serta meneropong
pemikiran baharu berkait dengan falsafah agama dan budaya.
Perkembangan pendidikan juga membawa gerakan nasionalisme di Syria. Misalnya
penubuhan sebuah akademi bagi mengumpulkan ahli linguistik dari seluruh pelusuk
Tanah Arab untuk bertemu dan bertukar-tukar fikiran. Tumpuan diberikan kepada
penyesuaian bahasa masing-masing dengan keadaan masyarakat Arab yang
mengamalkan pelbagai budaya. Walaupun secara politiknya mereka berbeza, namun
mereka bersatu di bawah satu perkara, iaitu bahasa Arab. Di Damsyik dan Beirut
pula, beberapa buah universiti yang dibina pula telah menjadi medan perdebatan
golongan terpelajar tempatan.
Seterusnya, penubuhan sekolah missionary juga membawa kepada gerakan
nasionalisme di Syria. Penubuhan ini adalah berikutan dari kemelesetan yayasan
Islam khususnya dalam bidang pendidikan dan undang-undang seperti pertubuhan
al-Jamiyyah al-Gharra’ yang diasaskan pada awal tahun 20-an. Penubuhannya
adalah kesan daripada perasaan tidak puas hati terhadap sistem pendidikan yang
diperkenalkan oleh Perancis. Mereka telah mengasaskan sekolah-sekolah agama.
Sekolah-sekolah tersebut berada di bawah naungan Muhammad Hasyim al-Khatib
al-Husayni. Al-Jam’yyah al-Gharra’ mempunyai pengaruh yang besar dalam
kehidupan sosial dan politik masyarakat tempatan.
Kemunculan golongan intelektual seperti Rasyid Rida juga turut menggerakkan
gerakan nasionalisme di Syria. Rasyid Rida telah mengkaji kelemahan masyarakat
Islam ketika itu dan membuat perbandingan dengan masyarakat kolonial Barat.
Rasyid Rida berpendapat bahawa kelemahan ini dapat diatasi apabila masyarakat
Islam kembali kepada prinsip-prinsip dasar Islam dan melakukan ijtihad dalam
menghadapi kehidupan moden. Oleh itu, penulisan Rasyid Rida telah banyak
menyumbang kepada gerakan nasionalisme dalam kalangan umat Islam ketika itu
termasuk di Syria.
Pengaruh luar juga turut menyumbang kepada gerakan nasionalisme di Syria. Pada
awal
Pada awal
abad ke-20, Syria yang masih di bawah pemerintahan empayar Turki Uthmaniyyah
telah dipengaruhi oleh dasar Pan-Islamisme. Dasar ini telah menyemarakkan
semangat penduduk tempatan menangkis ancaman pihak Barat. Misalnya, penulisan
Shakib Arselan yang menyeru penduduk Syria supaya bersatu di bawah kerajaan
Turki Uthmaniyyah serta menolak konspirasi Barat yang mahu penduduk Syria
menentang penguasaan kerajaan Turki Uthmaniyyah.
Kesimpulannya, beberapa faktor telah menyumbang kepada perkembangan
kemunculan semangat nasionalisme masyarakat tempatan di Syria pada abad ke-20.
Ketidakpuasan hati penduduk Syria telah membawa kepada kebangkitan
pertubuhan-pertubuhan Islam yang menyumbang kepada gerakan mencapai
kemerdekaan.
HURAIKAN
PERANAN RASHID RIDA DALAM GERAKAN NASIONALISME DI SYRIA.
Gerakan
pembaharuan Mesir turut didokong oleh Muhammad Rashid Rida (1865-1935M),
seorang revivalis dan reformis Islam. Nama sebenarnya Muhammad Rashid bin ‘Ali
bin Muhammad Shams al-Din bin Muhammad Baha’ al-Din bin Munla Khalifa.
Dilahirkan pada 23 Sept 1865M di Qalamun, Tripoli, Lubnan. Semasa berusia 18
tahun, beliau melanjutkan pengajian di Madrasahal-Wataniyyah al-Islamiyyah yang
didirikan oleh Shaykh Husayn al-Jisr. Di sini, beliau mempelajari mantik,
falsafah dan ilmu agama yang lain. Orang yang bertanggungjawab menanam semangat
ilmiah dan idea pembaharuan ialah Shaykh Husin al-Jisr. Di sini Rida
mempelajari ilmu alam, bahasa Turki dan Perancis serta mempalajari karya-karya
Imam al-Ghazali dan Ibn Taymiyyah.
Rida juga sering mengikuti perkembangan majalah al-Urwahal-Wuthqa menyebabkan
belian mengenali gagasan pemikiran dua orang tokoh yang amat dikaguminya iaitu
Muhammad Abduh dan al-Afghani. Hasrat Rida untuk bertemu dengan al-Afghani
tidak berhasil kerana al-Afghani meninggal dunia manakala beliau sempat menemui
Muhammad Abduh ketika tokoh itu dalam buangan di Beirut. Rida meninggal dunia
pada tahun 1935M ketika dalam perjalanan pulang ke Suez, Mesir setelah
mengiringi Putera Su’ud al-Fasyal apabila mengalami kemalangan dan beliau
mengalami gegaran otak yang membawa kepada kematiannya.
Rida
seorang yang sangat prolifik dan berpengaruh dengan reformasi Islam, Pan
Arabisme dan nasionalisme Arab. Kajiannya terhadap penulisan Imam al-Ghazali
dan Ibn Taymiyyah memberikannya inspirasi mengenai kepentingan memperbaiki kemunduran umat
Islam dan memurnikan ajaran Islam dalam kalangan umatnya. Sebagai seorang yang
inginkan reformasi, beliau meyakini bahawa kemunduran umat Islam adalah kesan
kebekuan ulamanya dan kezaliman para pemimpin.
Rida juga sering menyeru umat Islam mengambil iktibar peradaban dan mengambil
aspek-aspek positif seperti ilmu pengetahuan dan teknologi. Selain itu, Rida
juga menekankan pendidikan dakwah dan bimbingan dengan mengintegrasikan
pendidikan moden dan pendidikan agama melalui penubuhan Madrasah al-Da’wah
al-Irshad pada 1912M di Kaherah. Selain bidang pendidikan, Rida juga aktif
dalam dunia politik dengan memegang jawatan Presiden Kongres Syria pada tahun
1920M, di samping sebagai wakil delegasi Palestin-Syria ke Geneva pada tahun
1921M.
Rida turut menghadiri Persidangan Islam di Makkah pada tahun 1926M dan di
Jurusalem pada tahun 1931M. Penjajahan kuasa Barat adalah akibat daripada
kelemahan umat Islam yang gagal menguasai ilmu pengetahuan, menyusun organisasi
politik dan membatasi kekerasan pemerintahan. Penyelesaian kepada segala
kekusutan di atas adalah dengan cara menekankan aspek pendidikan yang menjadi
prasyarat kepada pembaharuan dan kemerdekaan.
Kesimpulan
Rashid
Rida adalah seorang penulis yang prolifik dan berpengaruh dengan reformasi
Islam, Pan Arabisme serta nasionalisme Arab. Beliau juga menekankan pendidikan
dakwah dan bimbingan dengan menserasikan pendidikan moden dan pendidikan agama
di samping aktif dalam politik.
NILAIKAN FAKTOR-FAKTOR
KEMUNCULAN GERAKAN NASIONALISME DI SYRIA PADA ABAD KE-20.
Selepas
Perang Dunia Pertama berakhir, kuasa imperialis mula mengambil alih tanah
jajahan milik kerajaan Uthmaniyyah. Perancis yang menguasai Syria kemudiannya
bertindak menjajah negara berkenaan selama tujuh tahun.
Meskipun
pilihan raya telah diadakan pada tahun 1927, namun Syria mashi tertakluk di
bawah naungan dan cengkaman Perancis. Parti yang memenangi pilihan raya, iaitu
Parti Blok Nasional seolah-olah hanya menjadi boneka Perancis.
Isi
Dari faktor agama, kemunculan
gerakan nasionalisme di Syria pada abad ke-20 dikaitkan dengan tindakan Yahudi
yang menceroboh negara jirannya, iaitu Palestin. Keadaan ini menyedarkan
masyarakat Syria tentang perlunya panyatuan dalam kalangan mereka bagi
mengatasi ancaman proksi Barat.
Faktor kewartawanan pula
dikaitkan dengan pengaruh majalah al-Manar yang diterbitkan di Mesir
oleh anak watan Syria, iaitu Rashid Rida. Majalah ini membincangkan isu tentang
kelemahan umat Islam, pengaruh sekularisme dan nasionalisme serta cara
menangani isu sosila dan peradaban. Al-Manar juga menerapkan idea-idea
yang dapat membuka minda masyarakat di Syria dengan menerangkan tentang dasar
Pan-Islamisme, modenisme, nasionalisme, mempelopori pertukaran idea,
menjelaskan hubungan antara falsafah, agama dan budaya serta menangani isu
sosial serta peradaban.
Dari aspek pendidikan dan
intelektualan, penubuhan akademi bahasa membolehkan cerdik pandai berkumpul dan
bertukar-tukar fikiran. Hal ini selarasa dengan tujuan penubuhan akademi
tersebut, iaitu untuk menyatukan bangsa Arab. Abu Khaldun Sati al-Husri
menyokong penubuhan negara Arab yang merdeka di Syria. Penubuhan beberapa
universiti telah menjadi asas kepada kelahiran golongan cerdik pandai yang
lantang bersuara dan mengkritik penjajah.
Peranan tokoh intelektual Syria, iaitu
Rashid Rida yang banyak melontarkan idea nasional serta menggesa umat Islam
melakukan perubahan dan melakukan ijtihad dalam menghadapi kehidupan moden
turut mempengaruhi semangat nasionalisme di negara tersebut.
Faktor pengaruh luar yang
memberi kesan kepada kebangkitan semangat nasionalisme ialah pengaruh gerakan
nasionalisme di Mesir. Tempias perubahan yang berlaku di Mesir menyedarkan
masyarakat Islam di Mesir. Begitu juga pengaruh penulisan Shakib Arselan yang
menggesa penduduk Syria agar bersatu di bawah kerajaan Uthmaniyyah dan bangun
menentang British semasa Perang Dunia Pertama serta menolak konspirasi Barat
untuk menjatuhkan kerajaan tersebut.
Kesimpulan
Kebangkitan
nasionalisme di Syria berpunca daripada amalan kerajaan Perancis, di samping
timbulnya kesedaran bahawa perlunya penyatuan dalam pelbagai aspek demi
membebaskan diri daripada cengkaman panjajahan Barat.
PERMASALAHAN
DALAMAN TELAH MEMBAWA KEPADA KEJATUHAN KERAJAAN TURKI UTHMANIYYAH PADA ABAD
KE-20M. BINCANGKAN.
Kerajaan
Khalifah Uthmaniyyah diasaskan oleh Uthman I pada tahun 1299. Wilayah ini mula
berkembang melalui penaklukan Constatinople oleh Muhammad Al-Fatih pada tahun
1453 dan terus gemilang smeasa pemerintahan Sulaiman al-Qanuni. Namun, selepas
kemangkatan Sulaiman al-Qanuni pada tahun 1566, kerajaan Turki Uthmaniyyah
telah mengalami kemerosotan. Permasalah dalaman adalah antara faktor yang
membawa kepada kejatuhan kerajaan Turki Uthmaniyyah pada abad ke-20.
Terdapat
faktor-faktor lain yang turut menyumbang kepada kejatuhan kerajaan Turki
Uthmaniyyah. Permasalah dalaman utama yang berlaku sehingga menyumbang kepada
kajatuhan kerajaan Turki Uthmaniyyah pada abad ke-20 adalah kelemahan
kepimpinan. Kelemahan ini mulai ketara pada abad ke-17, apabila sulta-sultan
yang menaiki takhta mempunyai keperibadian yang lemah dan hanya mementingkan
kemewahan dan tunduk kepada hawa nafsu. Antaranya, Sultan Murad III yang
dikuasai oleh nafsu sepanjang pemerintahannya hingga mempunyai 118 orang anak.
Sultan Ibrahim pula membunuh 100,000 orang dan menyaksikan sendiri pembunuhan
25,000 orang daripadanya.
Seterusnya,
masalah dalaman dapat dilihat melalui perebutan
kuasa yang berlaku. Perebutan kuasa bukan sahaja berlaku antara
sultan-sultan, malahan juga berlaku dalam kalangan pembesar. Hal ini membawa
kepada pemimpin yang silih berganti dan menyebabkan kerajaan dikuasai oleh
anggota-anggota harem atau kelompak tertentu dalam istana. Misalnya,
pemerintahan Ibrahim dipengaruhi oleh bonda dan tiga orang isterinya yang masuk
campur dalam pemerintahan untuk menyingkirkan Wazir Agung Kara Mustafa.
Ditambah
pula dengan kelemahan pentadbiran
dalam kerajaan Utmaniyyah. Kerajaan Uthmaniyyah telah memperkenalkan
pentadbiran ala Barat yang bertunjangkan sistem demokrasi. Oleh itu,
kementerian tertentu telah ditubuhkan seperti Kementerian Pelajaran (1857),
Polis (1870) dan Majlis Tanzimat yang berperanan menasihati sultan. Tetapi pada
hakikatnya sultan hanya mengikut telunjuk golongan Pasha dan tanpa sebarang
kuasa dalam menentukan dasar negara. Selain itu, kuasa-kuasa Gabenor Wilayah
juga turut dikurangkan.
Pengenalan undang-undang Barat juga
menyumbang kepada kejatuhan kerajaan Turki Uthmaniyah. Pengenalan undang-undang
Barat ini telah mengenepikan undang-undang Islam yang diguna pakai selama ini.
Seterusnya pada tahun 1869, Menteri Kehakiman Uthmaniyyah telah menubuhkan
mahkamah sekular yang mengehadkan bidang kuasa mahkamah Syariah. Ini merupakan
petanda masyarakat lebih memandang dunia dan mengenepikan undang-undang Islam
yang mendorong kejatuhan kerajaan Islam tersebut.
Permasalahan
dalaman bukan sahaja dari sudut poiltik, malahan juga dapat dilihat dari segi
ekonomi. Permasalahan ekonomi ini
bermula apabila tanzimat atau pemulihan semula ekonomi di Turki telah
menyebabkan kerajaan Uthmaniyyah mengalami hutang yang kronik. Misalnya semasa
pemerintahan Sultan Mahmud (1808-1839), baginda amat mengagumi kemajuan Eropah.
Oleh itu, baginda melaksanakan projek jaringan kereta api “Orient Railway” dan
pembinaan Istana Dolmabahce yang megah menggantikan Istana Topkapi. Akibatnya,
hutang semakin bertambah dan kadar bunga meningkat sehingga hampir bangkrap.
Sultan Abd al-Aziz pula membuat pinjaman besar dari Eropah sehingga membawa
kepada hampir muflis pada tahun 1875. Pada tahun 1876, Sultan Abdul Hamid II
menaiki takhta dan hutang yang ditanggung oleh kerajaan melebihi 200 juta paun
sterling.
Selain
daripada permasalah dalaman, faktor luar
juga menyumbang kepada kejatuhan kerajaan Uthmaniyyah. Kebangkitan kuasa Eropah dalam bidang pendidkan telah mendorong
perluasan kuasa atau imperialisme Barat berlaku. Hal ini berlaku apabila
gerakan-gerakan renaisans telah melahirkan perubahan-perubahan yang besar dalam
sejarah dunia, sedangkan dalam masa yang sama berlaku kemunduran dalam kerajaan
Islam. Situasi ini telah melumpuhkan kerajaan Uthmaniyyah dalam persaingan
dengan kuasa-kuasa Eropah.
Selain
itu, peperangan yang berlaku antara
kerajaan Uthmaniyyah dengan kuasa Eropah diakhiri dengan kekalahan. Misalnya,
peperangan dengan Austria sekitar tahun 1682-1689 yang menyebabkan kerugian
yang besar bagi Uthmaniyyah. Seterusnya, apabila berlaku penyatuan bangsa Eropah untuk menentang Turki telah menyebabkan
bangsa Eropah berjaya menawan Hungary, Kota Budapest, wilayah Transilvania dan
beberapa wilayah Turki Uthmaniyyah yang jelas memperlihatkan kelemahan
pertahanan Turki Uthmaniyyah.
Akhir
sekali, persaingan antara kuasa-kuasa
Barat juga turut menyumbang kepada kejatuhan kerajaan Uthmaniyyah.
Kuasa-kuasa Barat seperti Britain, Perancis, Rusia, Jerman dan Austria-Hungary
bersaing untuk menguasai wilayah-wilayah Turki Uthmaniyyah. Persaingan ini
adalah untuk mendapatkan kawasan dan keuntungan daripada wilayah-wilayah yang
dikuasai mereka. Selain itu, keluasan wilayah akan meningkatkan sanjungan dan
melambangkan kekuatan serta kekayaan kuasa Barat tersebut. Buktinya pada tahun
1830, Perancis bertindak menawan Algeria diikuti Tunisia pada tahun 1881. Rusia
pula berperang dengan Kerajaan Turki Uthmaniyyah pada tahun 1877-1878 yang
berpunca daripada keazaman Rusia untuk mendapatkan semula wilayah-wilayahnya
yag terlepas dalam Perang Crimea (1854-1856). Rusia berjaya dalam peperangan
ini. Britain pula memerlukan Cyprus, mengorak langkah dengan menguasai Mesir,
Teluk arab dan membuat perjanjian dengan Syeikh Mubarak al-Sabah pada tahu
1899.
Kesimpulannya, permasalah dalaman dan
faktor-faktor lain telah menyumbang kepada kejatuhan kerajaan Uthmaniyyah.
Akhirnya Kerajaan Uthmaniyyah rebah di tangan pemimpin sekular Turki Muda,
Mustafa Kamal Ataturk.
BINCANGKAN
KESAN-KESAN PERANG DUNIA PERTAMA TERHADAP KERAJAAN UTHMANIYYAH.
Kesan
Politik
Kerajaan Islam Turki Uthmaniyyah menerima tamparan hebat kerana kehilangan
wilayah-wilayahnya yang luas, termasuklah Palestin. British dan Perancis mula
menjalankan dasar kolonisasi di tanah-tanah jajahannya. Dari situ munculnya
negara bangsa apabila sempadan-sempadan telah digariskan dengan memisahkan
penduduk mengikut negara masing-masing walaupun mereka satu agama.
Pada tahun 1918, tentera Britain menduduki pusat pemerintahan Turki
Uthmaniyyah, iaitu Istanbul. Ekoran Genjatan Senjata Mudros pada 30 Oktober
1918, Tentera Bersekutu selaku pemenang memecahkan negara Uthmaniyyah melalui
Perjanjian Sevres 1920. Pendudukan Constantinople dan Smyma oleh Tentera
Bersekutu selepas Perang Dunia Pertama mencetuskan penubuhan Gerakan Kebangsaan
Turki.
Di bawah kepimpinan Mustama Kamal Pasha/Ataturk (seorang komander tentera yang
tersohor ketika pertempuran Gallipoli), Perang Kemerdekaan Turki dilancarkan
bertujuan menarik balik terma-terma Perjanjian Serves.
Pada 1 November, parlimen yang baharu ditubuhkan dan secara rasminya
membubarkan sistem kesultanan, mula mengakhiri era kesultanan selama 623 tahun
di bawah pemerintahan Uthmaniyyah. Perjanjian Lousanne pada 24 Julai 1923
membawa kepada pengiktirafan antarabangsa terhadap ‘Republik Turki’ yang baru
dibentuk sebagai negara pewaris empayar Uthmaniyyah.
Persidangan Lousanne menggariskan beberapa tuntutan seperti, sistem khalifah
ditamatkan, khalifah dibuang negeri, harta khalifah dirampas dan kerajaan Turki
baharu akan ditubuhkan atas dasar sekular. Perjanjian tersebut menjanjikan
kemerdekaan negara Turki. Republik Turki diisytiharkan secara rasmi pada 29
Oktober 1923, di ibu negara baharu iaitu Ankara.
Dalang utama kepada perubahan ini ialah Mustafa Kamal Ataturk. Beliau
mengeluarkan ugutan ke atas kabinet Turki ketika itu, lalu merombak parlimen
sedia ada yang tidak setuju dengan resolusi persidangan tersebut. Parlimen
kedua yang ditubuhkan juga tidak bersetuju dengan resolusi persidangan
tersebut. Akhirnya, Mustafa Kamal Ataturk mengadakan konspirasi politik iaitu
merampas tampuk pemerintahan.
Pada 3 Mac 1924, sistem pemerintahan Khilafah secara rasminya ditamatkan.
Khalifah terakhir, Khalifah Abdul Mejid II diusir keluar dan dibuang negeri.
Mustafa Kamal Ataturk telah mengambil alih takhta. Maka bermulalah proses
menjadikan Turki sebagai negara sekular. Mustafa Kamal Ataturk menjadi Presiden
Turki yang terus memperkenalkan banyak (?), jauh berbeza dengan tinggalan zaman
silam Uthmaniyyah.
Mengikut Undang-Undang Nama Keluarga, parlimen Turki memberikan Mustafa Kamal
nama keluarga kehormat “Ataturk” (Bapa Turki) pada tahun 1934. Sejurus
dihapuskan sistem pemerintahan khilafah, beberapa perubahan drastik diumumkan
oleh kerajaan baharu sejajar dengan prinsip memisahkan agama daripada politik.
Kementerian Wakaf dihapuskan dan asetnya dibekukan, jawatan Syeikhul Islam
dimansuhkan dan pentadbiran sekolah agama dipindahkan ke Jabatan Pendidikan
Sivil yang bertanggungjawab terhadap pendidikan umum. Mahkamah Syariah
dihapuskan dan bidang kuasanya dipindahkan ke Mahkamah Sivil. Penulisan dengan
huruf Arab juga diubah kepada huruf Latin. Pada tahun 1934, wanita Turki
diberikan hak mengundi dan menjadi calon untuk Majlis Perwakilan. Gelaran Arab
dihapuskan dan rakyat diwajibkan menggunakan gelaran keluarga mengikut budaya
Barat. Cuti rasmi mingguan adalah
pada hari Ahad menggantikan hari Jumaat. Rakyat dikehendaki memakai topi dan
pakaian Eropah.
Kesan
Ekonomi
Dari segi ekonomi, negara-negara Islam turut mendapat kesan akibat daripada
kejatuhan empayar Turki Uthmaniyyah. Kemerosotan ekonomi Turki akibat perang
disebabkan negara tersebut membuat perbelanjaan yang besar untuk membiayai
peperangan. Hal ini juga menyebabkan negara Islam yang dahulunya di bawah
pengaruh Turki seperti Timur Tengah dan Afrika Utara mengalami kemerosotan
ekonomi.
Selepas tamat Perang Dunia Pertama, ekonomi negara Islam semakin teruk terjejas
kerana dengan persetujuan Sykes-Picot 1916, wilayah Turki Uthmaniyyah telah
dibahagikan kepada Perancis, Inggeris, Rusia dan Itali. Akibat penguasaan
kuasa-kuasa Eropah, ekonomi negara Islam dibahagikan terjejas. Perdagangan
negara Islam semakin merosot kerana masyarakat Eropah telah menguasai Eropah
telah menguasai perdagangan di Laut Hindi, Laut Mediterenean, Terusan Suez dan
jalan perdagangan yang lain. Situasi ini telah menyebabkan Eropah semakin
menguasai ekonomi negara Islam. Contohnya, Perancis dan Inggeris telah mengawal
syarikat Terusan Suez.
Kesan Sosial
Dari segi sosial, kesan yang paling ketara menimpa negara Islam ekoran
kejatuhan Turki Uthmaniyyah ialah kemerosotan akhlak dan moral. Pemodenan Turki
telah menjadi ikutan negara Islam yang lain. Situasi ini telah menyebabkan
keruntuhan akhlak masyarakat di negara-negara Islam. Kejatuhan Turki
Uthmaniyyah telah memberikan kesan terhadap negara Islam dan rakyatnya yang
membawa kepada perpecahan umat Islam.
Kesimpulan
Perang Dunia Pertama telah mengakibatkan kemusnahan besar kepada negara-negara
yang terlibat. Ekoran kekalahan Uthmaniyyah, hampir semua wilayah takluknya di
Eropah ditawan dan dibahagikan antara negara gabungan Balkan. Kerajaan Turki
menerima tamparan hebat kerana kehilangan wilayah-wilayahnya yang luas,
termasuklah Palestin. Ekonomi negara Islam yang dibahagikan telah terjejas dan
keruntuhan akhlak dan moral berlaku.
BINCANGKAN
SEMANGAT NASIONALISME SEBAGAI SALAH SATU FAKTOR TERPENTING DALAM PEMBENTUKAN
NEGARA BANGSA.
Nasionalisme bermaksud perasaan cinta dan taat setia yang tidak berbelah bahagi
kepada tanah air dan ingin membebaskan negara dan bangsa daripada penguasaan
dan cengkaman kuasa asing.
Nasionalisme juga ada kaitan dengan “negara” dan “bangsa”. Nasionalisme pada
umumnya bertujuan mewujudkan kebebasan individu dan negara daripada cengkaman
dan kongkongan pemerintah dan kuasa asing. Intipati utama nasionalisme adalah
mewujudkan kebebasan dan maruah seseorang serta membentuk nasib dan masa depan
sesebuah negara dan bangsa.
Isi
Semangat nasionalisme (kesedaran kebangsaan) ialah sifat utama kemunculan
negara bangsa.
Pada zaman kemunculan negara bangsa, contohnya, seseorang yang dilahirkan di
Perancis berfikir sebagai seorang Perancis dan bukan seorang British, Portugis
dan sebagainya.
Kuasa kedaulatan dipegang oleh raja dalam satu unit politik yang besar dan kuat
dan kuasa ini tidak lagi dikongsi dengan entiti lain yang lebih rendah.
Hal ini menyebabkan penyingkiran hak-hak warisan dan kuasa golongan berkuasa
yang lebih rendah seperti golongan bangsawan, autonomi tempatan atau wilayah.
Keistimewaan tradisi dan kuasa politik gereja Katolik Rom dimansuhkan. Sistem
feudal dan Vassal ditamatkan.
Kebangkitan nasionalisme telah mengancam empayar Austria, Rusia dan Turki yang
mempunyai penduduk berbilang bangsa. Para nasionalis menggunakan unsur persamaan
rumpun bangsa dan bahasa untuk membentuk negara bangsa masing-masing.
Penyatuan dan pembentukan negara bangsa merupakan matlamat akhir para
nasionalis.
Perang Dunia Pertama yang tercetus pada tahun 1914 hingga tahun 1918 berakhir
dengan kekalahan Jerman dan sekutunya.
Ekoran itu, empayar Austria-Hungary dan Turki yang mengalami kekalahan telah
dibahagi-bahagikan.
Keadaan ini menyebabkan pelbagai golongan etnik dan bangsa tersebut beroleh
kemerdekaan. Dengan itu, muncullah negara bangsa yang baharu. Tujuh negara
bangsa baharu yang muncul di Eropah ialah Czechoslovakia, Estonia, Finland,
Latvia, Lithuania, Poland dan Yugoslavia. Yugoslavia terdiri daripada Serbia,
Slovenia, Montenegro, Croatia dan Bosnia-Herzegovina.
Kesimpulan
Semangat nasionalisme yang tercetus di Eropah sejak kurun
ke-17 telah membawa kepada pembentukan negara bangsa Itali, Perancis, Sepanyol
dan England.
Sentimen semangat nasionalisme merebak ke negara-negara Islam dan mencatus
perubahan di rantau dunia Islam antaranya menyumbang kepada kejatuhan sistem
Sistem Khilafah.
PEMBENTUKAN
NEGARA BANGSA TURKI BERPUNCA DARIPADA KELEMAHAN KERAJAAN TURKI UTHMANIYYAH.
BINCANGKAN.
Kekalahan demi kekalahan yang dialami dalam peperangan dengan kuasa-kuasa Barat
telah menyebabkan kerajaan Turki Uthmaniyyah memeterai beberapa perjanjian yang
membawa penyerahan wilayah tertentu kepada kuasa-kuasa Barat khususnya Rusia
dan Britain, Poland dan Habsburg serta Perancis.
Impak daripada peristiwa atau penyerahan kawasan ini menggambarkan dengan jelas
akan kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah sehingga menimbulkan kesedaran dalam
kalangan rakyat Turki bagi membentuk imej Turki baharu.
Isi
Kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah dirasai sendiri oleh pemerintahnya, Sultan
Abd al-Hamid II yang menyebabkan baginda melancarkan program pembaharuan yang
dikenali sebagai Tanzimat, dengan menekankan pemodenan dan pembaratan dalam
pemerintahan negara, bukan sahaja dalam aspek pentadbiran, malah merangkumi
aspek perundangan dan kehakiman, ekonomi, pendidikan, ketenteraan dan
sebagainya. Walaupun pada masa yang sama dilancarkan konsep Pan-Islamisme yang
diketuai oleh Sultan Turki Uthmaniyyah, ia tidak cukup kuat untuk menangani
arus pemikiran moden yang dipengaruhi oleh fahaman sekularisme. Tekanan yang
cukup kuat daripada pihak Barat menyebabkan Sultan Abd al-Hamid II ini
menguatkan usaha pembentukan negara bangsa mengikut apa yang dicita-citakan
walaupun jelas tidak disenangi oleh golongan berfikiran sekularisme.
Pembentukan negara bangsa Turki ialah golongan Turki Muda. Golongan radikal ini
menentang pemerintahan Sultan Abd al-Hamid II dengan alasan Tanzimat yang
dilancarkan adalah gagal. Golongan ini terdiri daripada golongan pelajar yang
telah melanjutkan pelajaran ke luar negara. Pada tahun 1908, Rejim Turki Muda
telah mengisytiharkan pemberontakan terhadap sultan. Mereka banyak dipengaruhi
oleh Revolusi Perancis 1789. Rejim Turki Muda ini menekankan dasar Turkifikasi
sebagai reaksi kepada penentangan golongan bukan Islam dari kawasan Balkan.
Mereka memainkan peranan penting dalam menganjurkan nasionalisme di Turki demi
merealisasikan impian bangsa Turaniah.
Kemuculan Mustafa Kamal yang berfikiran nasionalis mengisytiharkan
perjuangannya bagi kononnya membebaskan bumi Islam, rakyat Muslim dan
sultan/khalifah daripada cengkaman kafir telah berjaya menarik sokongan
masyarakat tempatan kecuali yang dikatakan bersifat ortodoks. Beliau berjaya
menubuhkan kerajaan kebangsaan yang merdeka di Ankara. Sokongan terhadap
Mustafa Kamal kian ketara apabila barisan pejuang mengadakan persidangan Islam
sejagat di Sivas gambaran seolah-olah perjuangan golongan nasionalis merupakan
suatu tuntutan jihad yang perlu mendapat sokongan padu.
Namun, apabila kedudukannya telah terjamin, Mustafa Kamal akhirnya menunjukkan
wajahnya yang sebenar dengan bertindak menghapuskan Kesultanan Turki Uthmaniyyah.
Pada tahun 1923, kerajaan Turki telah diisytiharkan sebagai negara republik
dengan dirinya sendiri dilantik sebagai Presiden sekali gus menggambarkan
terbentuknya negara bangsa iaitu Turki Moden.
Kesimpulan
Tidak dinafikan pembentukan negara bangsa baharu di Turki berpunca daripada
kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah sendiri. Kegagalan menangani ancaman dan
serangan pihak Barat bukan sahaja dalam bentuk fizikal malah mempengaruhi
pemikiran benar-benar telah menggoyahkan kerajaan ini sehinggalah dihapuskan
kerajaan berkhilafah oleh tokoh tempatan yang mempunyai pemikiran sekularisme.
JELASKAN
SUMBANGAN MUHAMMAD ALI PASHA DALAM MEMODENKAN MESIR.
Muhammad Ali Pasha dilahirkan pada bulan Januari 1765 di Kavala, Albania
berhampiran pantai Macedonia. Beliau merupakan individu yang bertanggungjawab
mengasaskan pemerintahan di Mesir. Sejak kecil, beliau memiliki ketrampilan dan
kecerdasan yang luar biasa. Sepanjang hidupnya, banyak usaha dicurahkan untuk
memajukan umat Islam yang telah jauh ketinggalan berbanding dengan masyarakat
Barat. Setelah penjajahan British berakhir di Mesir pada tahun 1801, Muhammad
Ali Pasha telah memainkan peranan penting dalam politik.
Pada tahun 1805, beliau telah diakui oleh Sultan Salim III sebagai Wizurai
Uthmaniyyah di Mesir dan diberikan gelaran “Pasha” setelah berjaya melenyapkan
pengaruh golongan Mamluk.
(a)
Perubahan dalam bidang pentadbiran
Bagi memastikan sistem pentadbiran berkesan, beliau
melaksanakan dasar pecah dan perintah dengan mengenepikan golongan ulama dalam
urusan pentadbiran.
Ulama yang dianggap mengancam kedudukannya seperti Umar Makram dan Shaikh Ahmad
Tantawi telah dibuang daerah. Bagi mengukuhkan
cengkamannya, beliau menawarkan ganjaran yang lumayan kepada mana-mana individu
yang mendukung hasrat dan cita-citanya.
(b)
Modenisasi dalam bidang ketenteraan
Beliau sedar kekuatan tentera akan membolehkannya
mengukuhkan pengaruh dan kekuasaan di Mesir khasnya dalam menghadapi
pencerobohan musuh dari luar dan musuh politik dalam negara.
Sebagaimana dalam bidang pentadbiran, modenisasi dalam bidang ketenteraan juga
bermodelkan negara Perancis setelah hasratnya mendapat bantuan teknikal dari
Itali menemui jalan buntu. Kekuatan tentera juga dimanfaatkan olehnya
untuk mengimbangi kuasa antara Mesir dengan negara-negara Barat.
(c) Melancarkan
kempen ketenteraan
Kempen ketenteraan dilancarkan di luar Mesir seperti Sudan dan Levant. Sultan
Mahmud II juga pernah meminta bantuan beliau untuk menumpaskan pemberontakan
yang dilancarkan oleh para pemberontak di Greek. Kehebatannya dalam
bidang ketenteraan terserlah apabila berjaya membebaskan Syria daripada
penguasaan Uthmaniyyah.
(d)
Memperbaik sistem pendidikan di Mesir
Beliau telah membuka beberapa buah sekolah moden dan teknikal untuk melatih
tenteranya. Beliau telah mengimport tenaga pengajar dari Eropah untuk mengajar
di sekolah-sekolah tersebut dan menyusun angkatan tentera Mesir. Beliau telah
membina sekolah rendah dan sekolah menengah yang berorientasikan Barat diikuti
dengan penubuhan maktab dan sekolah tinggi.
Individu yang lulus peperiksaan akan diserap ke dalam unit ketenteraan dan
pentadbiran.
Untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran, beliau telah menggalakkan aktiviti
penterjemahan buku-buku ilmiah dari Eropah ke bahasa Arab dan Turki.
(e)
Perubahan dalam bidang ekonomi
Muhammad Ali Pasha telah memperkenalkan tanaman kapas. Beliau menyedari ekonomi
yang teguh akan mampu menstabilkan pemerintahan dan kekuasaannya. Bagi
memastikan peningkatan pendapatan negara, Muhammad Ali Pasha telah
memperkenalkan sistem monopoli khususnya berkaitan hasil-hasil pertanian.
Beliau bertindak mengenakan cukai kepada petani yang menngusahakan tanah serta
membeli hasil usaha petani dengan harga yang murah dan menjual semula kepada
masyarakat tempatan dan para pedagang asing di pasaran dengan harga yang
tinggi.
pula adalah
pada hari Ahad menggantikan hari Jumaat. Rakyat dikehendaki memakai topi dan
pakaian Eropah.
Kesan
Ekonomi
Dari segi ekonomi, negara-negara Islam turut mendapat kesan akibat daripada
kejatuhan empayar Turki Uthmaniyyah. Kemerosotan ekonomi Turki akibat perang
disebabkan negara tersebut membuat perbelanjaan yang besar untuk membiayai
peperangan. Hal ini juga menyebabkan negara Islam yang dahulunya di bawah
pengaruh Turki seperti Timur Tengah dan Afrika Utara mengalami kemerosotan
ekonomi.
Selepas tamat Perang Dunia Pertama, ekonomi negara Islam semakin teruk terjejas
kerana dengan persetujuan Sykes-Picot 1916, wilayah Turki Uthmaniyyah telah
dibahagikan kepada Perancis, Inggeris, Rusia dan Itali. Akibat penguasaan
kuasa-kuasa Eropah, ekonomi negara Islam dibahagikan terjejas. Perdagangan
negara Islam semakin merosot kerana masyarakat Eropah telah menguasai Eropah
telah menguasai perdagangan di Laut Hindi, Laut Mediterenean, Terusan Suez dan
jalan perdagangan yang lain. Situasi ini telah menyebabkan Eropah semakin
menguasai ekonomi negara Islam. Contohnya, Perancis dan Inggeris telah mengawal
syarikat Terusan Suez.
Kesan Sosial
Dari segi sosial, kesan yang paling ketara menimpa negara Islam ekoran
kejatuhan Turki Uthmaniyyah ialah kemerosotan akhlak dan moral. Pemodenan Turki
telah menjadi ikutan negara Islam yang lain. Situasi ini telah menyebabkan
keruntuhan akhlak masyarakat di negara-negara Islam. Kejatuhan Turki
Uthmaniyyah telah memberikan kesan terhadap negara Islam dan rakyatnya yang
membawa kepada perpecahan umat Islam.
Kesimpulan
Perang Dunia Pertama telah mengakibatkan kemusnahan besar kepada negara-negara
yang terlibat. Ekoran kekalahan Uthmaniyyah, hampir semua wilayah takluknya di
Eropah ditawan dan dibahagikan antara negara gabungan Balkan. Kerajaan Turki
menerima tamparan hebat kerana kehilangan wilayah-wilayahnya yang luas,
termasuklah Palestin. Ekonomi negara Islam yang dibahagikan telah terjejas dan
keruntuhan akhlak dan moral berlaku.
BINCANGKAN
SEMANGAT NASIONALISME SEBAGAI SALAH SATU FAKTOR TERPENTING DALAM PEMBENTUKAN
NEGARA BANGSA.
Nasionalisme bermaksud perasaan cinta dan taat setia yang tidak berbelah bahagi
kepada tanah air dan ingin membebaskan negara dan bangsa daripada penguasaan
dan cengkaman kuasa asing.
Nasionalisme juga ada kaitan dengan “negara” dan “bangsa”. Nasionalisme pada
umumnya bertujuan mewujudkan kebebasan individu dan negara daripada cengkaman
dan kongkongan pemerintah dan kuasa asing. Intipati utama nasionalisme adalah
mewujudkan kebebasan dan maruah seseorang serta membentuk nasib dan masa depan
sesebuah negara dan bangsa.
Isi
Semangat nasionalisme (kesedaran kebangsaan) ialah sifat utama kemunculan
negara bangsa.
Pada zaman kemunculan negara bangsa, contohnya, seseorang yang dilahirkan di
Perancis berfikir sebagai seorang Perancis dan bukan seorang British, Portugis
dan sebagainya.
Kuasa kedaulatan dipegang oleh raja dalam satu unit politik yang besar dan kuat
dan kuasa ini tidak lagi dikongsi dengan entiti lain yang lebih rendah.
Hal ini menyebabkan penyingkiran hak-hak warisan dan kuasa golongan berkuasa
yang lebih rendah seperti golongan bangsawan, autonomi tempatan atau wilayah.
Keistimewaan tradisi dan kuasa politik gereja Katolik Rom dimansuhkan. Sistem
feudal dan Vassal ditamatkan.
Kebangkitan nasionalisme telah mengancam empayar Austria, Rusia dan Turki yang
mempunyai penduduk berbilang bangsa. Para nasionalis menggunakan unsur persamaan
rumpun bangsa dan bahasa untuk membentuk negara bangsa masing-masing.
Penyatuan dan pembentukan negara bangsa merupakan matlamat akhir para
nasionalis.
Perang Dunia Pertama yang tercetus pada tahun 1914 hingga tahun 1918 berakhir
dengan kekalahan Jerman dan sekutunya.
Ekoran itu, empayar Austria-Hungary dan Turki yang mengalami kekalahan telah
dibahagi-bahagikan.
Keadaan ini menyebabkan pelbagai golongan etnik dan bangsa tersebut beroleh
kemerdekaan. Dengan itu, muncullah negara bangsa yang baharu. Tujuh negara
bangsa baharu yang muncul di Eropah ialah Czechoslovakia, Estonia, Finland,
Latvia, Lithuania, Poland dan Yugoslavia. Yugoslavia terdiri daripada Serbia,
Slovenia, Montenegro, Croatia dan Bosnia-Herzegovina.
Kesimpulan
Semangat nasionalisme yang tercetus di Eropah sejak kurun
ke-17 telah membawa kepada pembentukan negara bangsa Itali, Perancis, Sepanyol
dan England.
Sentimen semangat nasionalisme merebak ke negara-negara Islam dan mencatus
perubahan di rantau dunia Islam antaranya menyumbang kepada kejatuhan sistem
Sistem Khilafah.
PEMBENTUKAN
NEGARA BANGSA TURKI BERPUNCA DARIPADA KELEMAHAN KERAJAAN TURKI UTHMANIYYAH.
BINCANGKAN.
Pengenalan
Kekalahan demi kekalahan yang dialami dalam peperangan dengan kuasa-kuasa Barat
telah menyebabkan kerajaan Turki Uthmaniyyah memeterai beberapa perjanjian yang
membawa penyerahan wilayah tertentu kepada kuasa-kuasa Barat khususnya Rusia
dan Britain, Poland dan Habsburg serta Perancis.
Impak daripada peristiwa atau penyerahan kawasan ini menggambarkan dengan jelas
akan kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah sehingga menimbulkan kesedaran dalam
kalangan rakyat Turki bagi membentuk imej Turki baharu.
Isi
Kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah dirasai sendiri oleh pemerintahnya, Sultan
Abd al-Hamid II yang menyebabkan baginda melancarkan program pembaharuan yang
dikenali sebagai Tanzimat, dengan menekankan pemodenan dan pembaratan dalam
pemerintahan negara, bukan sahaja dalam aspek pentadbiran, malah merangkumi
aspek perundangan dan kehakiman, ekonomi, pendidikan, ketenteraan dan
sebagainya. Walaupun pada masa yang sama dilancarkan konsep Pan-Islamisme yang
diketuai oleh Sultan Turki Uthmaniyyah, ia tidak cukup kuat untuk menangani
arus pemikiran moden yang dipengaruhi oleh fahaman sekularisme. Tekanan yang
cukup kuat daripada pihak Barat menyebabkan Sultan Abd al-Hamid II ini
menguatkan usaha pembentukan negara bangsa mengikut apa yang dicita-citakan
walaupun jelas tidak disenangi oleh golongan berfikiran sekularisme.
Pembentukan negara bangsa Turki ialah golongan Turki Muda. Golongan radikal ini
menentang pemerintahan Sultan Abd al-Hamid II dengan alasan Tanzimat yang
dilancarkan adalah gagal. Golongan ini terdiri daripada golongan pelajar yang
telah melanjutkan pelajaran ke luar negara. Pada tahun 1908, Rejim Turki Muda
telah mengisytiharkan pemberontakan terhadap sultan. Mereka banyak dipengaruhi
oleh Revolusi Perancis 1789. Rejim Turki Muda ini menekankan dasar Turkifikasi
sebagai reaksi kepada penentangan golongan bukan Islam dari kawasan Balkan.
Mereka memainkan peranan penting dalam menganjurkan nasionalisme di Turki demi
merealisasikan impian bangsa Turaniah.
Kemuculan Mustafa Kamal yang berfikiran nasionalis mengisytiharkan
perjuangannya bagi kononnya membebaskan bumi Islam, rakyat Muslim dan
sultan/khalifah daripada cengkaman kafir telah berjaya menarik sokongan
masyarakat tempatan kecuali yang dikatakan bersifat ortodoks. Beliau berjaya
menubuhkan kerajaan kebangsaan yang merdeka di Ankara. Sokongan terhadap
Mustafa Kamal kian ketara apabila barisan pejuang mengadakan persidangan Islam
sejagat di Sivas gambaran seolah-olah perjuangan golongan nasionalis merupakan
suatu tuntutan jihad yang perlu mendapat sokongan padu.
Namun, apabila kedudukannya telah terjamin, Mustafa Kamal akhirnya menunjukkan
wajahnya yang sebenar dengan bertindak menghapuskan Kesultanan Turki Uthmaniyyah.
Pada tahun 1923, kerajaan Turki telah diisytiharkan sebagai negara republik
dengan dirinya sendiri dilantik sebagai Presiden sekali gus menggambarkan
terbentuknya negara bangsa iaitu Turki Moden.
Kesimpulan
Tidak dinafikan pembentukan negara bangsa baharu di Turki berpunca daripada
kelemahan kerajaan Turki Uthmaniyyah sendiri. Kegagalan menangani ancaman dan
serangan pihak Barat bukan sahaja dalam bentuk fizikal malah mempengaruhi
pemikiran benar-benar telah menggoyahkan kerajaan ini sehinggalah dihapuskan
kerajaan berkhilafah oleh tokoh tempatan yang mempunyai pemikiran sekularisme.
JELASKAN
SUMBANGAN MUHAMMAD ALI PASHA DALAM MEMODENKAN MESIR.
Muhammad Ali Pasha dilahirkan pada bulan Januari 1765 di Kavala, Albania
berhampiran pantai Macedonia. Beliau merupakan individu yang bertanggungjawab
mengasaskan pemerintahan di Mesir. Sejak kecil, beliau memiliki ketrampilan dan
kecerdasan yang luar biasa. Sepanjang hidupnya, banyak usaha dicurahkan untuk
memajukan umat Islam yang telah jauh ketinggalan berbanding dengan masyarakat
Barat. Setelah penjajahan British berakhir di Mesir pada tahun 1801, Muhammad
Ali Pasha telah memainkan peranan penting dalam politik.
Pada tahun 1805, beliau telah diakui oleh Sultan Salim III sebagai Wizurai
Uthmaniyyah di Mesir dan diberikan gelaran “Pasha” setelah berjaya melenyapkan
pengaruh golongan Mamluk.
(a)
Perubahan dalam bidang pentadbiran
Bagi memastikan sistem pentadbiran berkesan, beliau
melaksanakan dasar pecah dan perintah dengan mengenepikan golongan ulama dalam
urusan pentadbiran.
Ulama yang dianggap mengancam kedudukannya seperti Umar Makram dan Shaikh Ahmad
Tantawi telah dibuang daerah. Bagi mengukuhkan
cengkamannya, beliau menawarkan ganjaran yang lumayan kepada mana-mana individu
yang mendukung hasrat dan cita-citanya.
(b)
Modenisasi dalam bidang ketenteraan
Beliau sedar kekuatan tentera akan membolehkannya
mengukuhkan pengaruh dan kekuasaan di Mesir khasnya dalam menghadapi
pencerobohan musuh dari luar dan musuh politik dalam negara.
Sebagaimana dalam bidang pentadbiran, modenisasi dalam bidang ketenteraan juga
bermodelkan negara Perancis setelah hasratnya mendapat bantuan teknikal dari
Itali menemui jalan buntu. Kekuatan tentera juga dimanfaatkan olehnya
untuk mengimbangi kuasa antara Mesir dengan negara-negara Barat.
(c) Melancarkan
kempen ketenteraan
Kempen ketenteraan dilancarkan di luar Mesir seperti Sudan dan Levant. Sultan
Mahmud II juga pernah meminta bantuan beliau untuk menumpaskan pemberontakan
yang dilancarkan oleh para pemberontak di Greek. Kehebatannya dalam
bidang ketenteraan terserlah apabila berjaya membebaskan Syria daripada
penguasaan Uthmaniyyah.
(d)
Memperbaik sistem pendidikan di Mesir
Beliau telah membuka beberapa buah sekolah moden dan teknikal untuk melatih
tenteranya. Beliau telah mengimport tenaga pengajar dari Eropah untuk mengajar
di sekolah-sekolah tersebut dan menyusun angkatan tentera Mesir. Beliau telah
membina sekolah rendah dan sekolah menengah yang berorientasikan Barat diikuti
dengan penubuhan maktab dan sekolah tinggi.
Individu yang lulus peperiksaan akan diserap ke dalam unit ketenteraan dan
pentadbiran.
Untuk meningkatkan pengetahuan dan kemahiran, beliau telah menggalakkan aktiviti
penterjemahan buku-buku ilmiah dari Eropah ke bahasa Arab dan Turki.
(e)
Perubahan dalam bidang ekonomi
Muhammad Ali Pasha telah memperkenalkan tanaman kapas. Beliau menyedari ekonomi
yang teguh akan mampu menstabilkan pemerintahan dan kekuasaannya. Bagi
memastikan peningkatan pendapatan negara, Muhammad Ali Pasha telah
memperkenalkan sistem monopoli khususnya berkaitan hasil-hasil pertanian.
Beliau bertindak mengenakan cukai kepada petani yang menngusahakan tanah serta
membeli hasil usaha petani dengan harga yang murah dan menjual semula kepada
masyarakat tempatan dan para pedagang asing di pasaran dengan harga yang
tinggi.
Kesimpulan
Akibat pengaruh Barat yang kian menular di Mesir, Muhammad Ali Pasha berusaha
menggunakan pengetahuan Barat yang dimilikinya bagi memodenkan Mesir. Namun
hasrat Bapa Pemodenan Mesir untuk bertahan lama dalam bidang politik berakhir
apabila terperangkap dengan muslihat British dan kuasa Eropah lain hingga memaksa
beliau menandatangani Perjanjian London pada tahun 1840. Menerusi perjanjian
tersebut, kuasa beliau dihadkan. Begitu juga dengan saiz tenteranya.
Kegagalan Muhammad Ali Pasha juga adalah kerana beliau tidak mendapat sokongan
ulama. Sikapnya yang terlalu mementingkan pemodenan telah mengabaikan soal
karohanian dan syariah.
Komentar
Posting Komentar